Oude tijden herleven
Op oudejaarsavond zijn er meestal de gebakken oliebollen en appelflappen. Toastjes, chips en andere lekkernijen erbij en om 00:00 wordt de champagnefles opengetrokken. Het eten is een leuke bijkomstigheid, maar waar het natuurlijk echt om gaat, is de gezelligheid. Het is zeker dat we er een feestje van gaan maken. Misschien vier je oud en nieuw gezellig met vrienden en familie samen. Of je blijft lekker thuis en speelt met je gezin monopoly of het leuke eindejaarspel. Naast spelletjes spelen zijn er natuurlijk nog veel meer dingen om te doen. Ben je alleen, zet lekker de tv aan en geniet van de programma’s! Lees met ons mee, duik in de geschiedenis en zie hoe oude tijden kunnen herleven, ook met oud en nieuw!
Maar ik wil het nu graag met jullie hebben over activiteiten die in deze moderne tijd een beetje in vergetelheid zijn geraakt. Om het leuke van deze activiteiten te benadrukken, wil ik jullie eerst meenemen naar vroeger tijden. Aangezien ik nog niet zo heel oud ben, haha, heb ik mijn vader gevraagd samen met mij in het verleden te duiken. Lees met ons mee, duik in de geschiedenis en zie wat voor leuke ideeen er uit voort kunnen komen om te gebruiken met oud en nieuw!
De komst van de eerste radio
Tijdens de Eerste Wereldoorlog begon de radio terrein te winnen. In 1919 had Nederland de wereldprimeur met de eerste radio uitzending. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond Radio Oranje. Deze werd vanuit Engeland uitgezonden om de Nederlandse bevolking moed in te spreken. De zendtijd was 15 minuten per dag. Later werd radio steeds meer gebruikt en veel families luisterden naar hoorspelen. Voor mijn vader is de bekendste ‘Het Sullivan Mysterie’ van Paul Vlaanderen. Met geluidseffecten was het net echt. Zo kon je voetstappen horen door middel van grind, en wind en slecht weer werden nagemaakt door een ijzeren plaat.
De hoorspelen zijn nu nog in veel luisterboeken te verkrijgen. Het lijkt me heel leuk om te ervaren waar mijn paps altijd naar luisterde en zo oude tijden te laten herleven. Veel artiesten werden op de radio ten gehore gebracht. Hierbij kun je denken aan the Beatles, Boudewijn de Groot en Trini Lopez, de zanger gitarist van ‘If i had a hammer.’ Wil je net zo leren spelen als Lopez? Dan is misschien een cursus gitaarspelen iets voor jou.
Er is natuurlijk een groot verschil met de radio’s van vroeger en nu. Tegenwoordig heb je de stereotorens compleet met cd-speler en soms voorzien van een pick-up voor het draaien van je lp’s. Je kunt ook kiezen voor een soundbar, hiermee kun je radio luisteren en ook het geluid van de televisie afspelen. Neem eens een kijkje in ons soundbar blog. Hier kun je een review lezen over de soundbar bose 300!
En toen was daar de televisie
De televisie bij opa en oma
Toen de tv kwam, in de jaren 50, was dit apparaat nog niet bij veel mensen aanwezig. Mijn paps vertelde het verhaal van de hele buurt die tv kwam kijken bij mijn opa en oma. Meestal op woensdag en zaterdag, want dan waren de speciale programma’s op tv. Per persoon moest er 5 cent worden betaald. Dan kreeg je wel koffie en mocht je gebruik maken van het toilet. Voor wat hoort wat. Je had vroeger de piratenzenders. Dit waren zenders die zonder toestemming uitzonden. Bij mist was het signaal goed, maar als de mist optrok kon het wel eens zijn dat je het einde van de film niet in beeld kreeg.
Zelf een televisie gekocht
Mijn ouders gingen in plaats van elke woensdag en zaterdag, iedere avond tv kijken met mijn oudste zus Yvonne in de kinderwagen. Op een bepaald punt was mijn paps er klaar mee en zei: ‘Het is genoeg, dit kan zo niet.’ Mijn ouders besloten om een eigen tv te kopen. Zo konden we de kinderprogramma’s thuis kijken. Rikkie en Slingertje en ook de bekende Fabeltjeskrant met onder andere de klussende Ed en Willem Bever keken we vaak. Meneer de Uil zei op het laatst altijd: ‘Oogjes dicht en snaveltjes toe.’ Dat was voor de lieve kijkbuiskinderen het teken om naar bed te gaan.
Willem Duys met zijn talkshow ‘voor de vuist weg’ mag ook niet vergeten worden. Hij ging altijd onvoorbereid te werk. Vandaar de naam van het programma. Op de grote tafel stond een vissenkom met een goudvis. Het praatprogramma duurde vaak langer dan de toegestane zendtijd. Dat kon vroeger nog.
Programma’s als Swiebertje, Laurel en Hardy, Snip en Snap , Ja zuster nee zuster, Floris en Daktari keken wij veel. Daar zijn nu nog verschillende dvd’s van te krijgen. Overigens zijn er ook nog talloze andere series te krijgen. Het is een aanrader om deze aan te schaffen en oude tijden te laten herleven.
Film, foto & dia, we kunnen ons leven vastleggen
Behalve de films op tv kijken, kun je natuurlijk ook zelf filmen. De 8mm filmcamera werd vroeger gebruikt. Deze was nog zonder geluid. Heel bijzonder om dat te zien. Daarna kwamen er grote zware filmcamera’s met een recorder erop. Er werden natuurlijk al door veel mensen foto’s gemaakt, maar het was te duur om deze te laten ontwikkelen. Daarom werkte men veel met dia’s. De negatieven kon je in een raampje zetten, waardoor de kosten niet zo hoog waren als bij het ontwikkelen.
Ik kan mij de vele dia avonden nog goed herinneren. De gordijnen waren dicht, het scherm was opgezet en de foto’s werden gezellig met het hele gezin bekeken. Hier heb ik goede herinneringen aan! Het lijkt mij best wel weer leuk om een dia avondje te houden om oude tijden te laten herleven. Nu zijn veel van dat soort dingen verouderd, maar daar zijn ook alweer oplossingen voor verzonnen.
Zelf heb ik een Reflecta 3 in 1 scanner aangeschaft. Je kunt hiermee negatieven, foto’s en dia’s digitaliseren. Het is een handig apparaat en niet moeilijk in het gebruik. Daar hou ik van. Zelf heb ik al talloze negatieven overgezet. Met de foto’s en dia’s heb ik nog geen ervaring, maar ik weet zeker dat het heel goed te doen is. Dat wordt een winterklus.
Voor de film 8 is er ook een mogelijkheid om dit over te zetten naar DVD. Dit kan door professionele bedrijven, maar is vaak wel erg prijzig. Particulieren bieden ook soms aan om dit te doen tegen betaling.
Speelgoed uit vervlogen tijden in een modern jasje
Diverse soorten speelgoed
Filmen, foto’s, dia’s, kortom wat veel mogelijkheden om mooie plaatjes vast te leggen!
Dat gebeurt nu, maar vroeger natuurlijk ook. Leuke filmpjes van je kind die aan het spelen was met een hoepel. Van hout of, zoals mijn vader vroeger zei, met een oud fietswiel zonder spaken en een stokje.
Knikkeren was ook een leuke bezigheid, net zoals spelen met de tol. Stoepranden kun je natuurlijk niet vergeten. Zelf touwtjes aan blikjes maken, zodat je kon bliklopen en wilde je wat hoger, dan ging je steltlopen. Veel van deze dingen kun je nu nog kopen in een modernere uitvoering. De doe-het-zelver kan het natuurlijk niet laten om de lat hoog te leggen en aan de gang te gaan. Kijk maar eens bij Freds bouwtekeningen bij het onderdeel stelten. De link staat verderop in dit artikel. Je kunt ook ideeën opdoen bij mijn artikel maak zelf je “houten speelgoed met naam“.
Wie kwam je tegen tijdens het buiten spelen?
Vroeger tijdens het buiten spelen had je ook grote kans diverse mensen tegen te komen. De slager kwam met zijn grote bakfiets, net zoals de groenteman, aan de deur. En vergeet de melkboer niet. Hij kwam met paard en wagen. De melk en vla zat in flessen en die werden schoongespoeld weer bij hem ingeleverd. Op vrijdagmiddag kwam het draaiorgel langs. Tegenwoordig zie je de busjes van de supermarktketens en natuurlijk niet te vergeten de pakket bezorgdiensten…
Vroeger was er nog weinig verkeer, dus je kon prima op straat spelen. Tussendoor een lekker snoepje, zoals de soldatencaramels van 1 cent per stuk en het schuimblok. Ik kan me nog herinneren dat we altijd manna’s kregen bij mijn opa en oma. Tegenwoordig kun je nog diverse oud hollandse snoepsoorten vinden. Misschien wil jij oude tijden laten herleven en iemand verrassen op oudjaarsavond met een leuke snoepbox, deze zijn namelijk ook te koop met oud hollandse snoepsoorten.
Museum van de 20e eeuw
En ben je nieuwsgierig geworden wat voor speelgoed er nog meer vroeger was of ben je in de leeftijdscategorie dat je er zelf ooit nog mee gespeeld hebt? Je kunt dan een bezoek brengen bij het museum van de 20e eeuw om oude tijden te laten herleven. In dit museum ga je terug in de tijd , zo kun je hier onder andere apparaten en speelgoed van vroeger vinden, kortom van alles over het leven in de vorige eeuw.
In het museum is vanaf 15 februari 2025 de tenstoonstelling “Lego in het Museum” te zien. Deze tentoonstelling is een vervolg op het enorme succes van de expositie “90 jaar LEGO”. En inmiddels blijft het het lego gedeelte in het museum. Via de volgende link: museum van de 20e eeuw kun je alle informatie vinden voor een bezoek aan dit nostalgische museum. Mij lijkt het in ieder geval wel wat!!
Leuke anekdote: Bij mijn opa en oma was onderstaande pop een verboden stuk speelgoed voor mijn vader en zijn broers en zus. De pop stond netjes tentoongesteld in de huiskamer, niemand mocht eraan komen. Later toen de kleinkinderen over de vloer kwamen is er volop gespeeld met de pop. Dat mocht toen ook van mijn opa en oma….alles voor de kleinkinderen (haha). Het ging er ook niet altijd zachtzinnig aan toe, zoals je wel kunt zien aan de afgebroken arm en de gescheurde kleding. Feit is wel dat de kleinkinderen het reuze naar hun zin hadden!!
Slapen in een bed(stee)
In veel boerderijen en op het platteland werd er gebruik gemaakt van een bedstee. Deze was in de huiskamer te vinden op de begane grond. Een bedstee was handig als je ruimtegebrek had, maar of je van de ruimte in de bedstee blij werd, is nog maar de vraag.
In moderner tijden zie je geen bedsteden meer. Iedereen heeft nu een ‘gewoon’ bed. Dit komt ook doordat we meer ruimte hebben gekregen. Tegenwoordig heb je diverse soorten bedden zoals tweepersoonsbedden en leuke kinderbedjes. Heb je toch wat ruimtegebrek, dan zijn er ook stapelbedden en uitschuifbedden. Voor elk wat wils!!
De handige klusser vindt het misschien leuk om zelf een bed te maken. Bij Freds bouwtekeningen zie je verschillende modellen en de bijbehorende nachtkastjes maken het geheel compleet. Wil je oude tijden laten herleven, dan kun je hierin ook nog een bedstee vinden om te maken. Hoe leuk is dat!
School in de “prehistorie” 😉
Vroeger had je de letterdoos om woordjes mee te maken op school. Dit was een bak met allemaal vakjes waar de verschillende letters in zaten. Toen mijn paps op school zat, schreef hij echter al met de kroontjes inktpen. Hierbij zat het inktpotje in je tafeltje en had je een doekje om de inkt af te vegen.
Oude platen hingen in de klas met landkaarten en diverse andere afbeeldingen. De meester of juf gebruikte een aanwijsstok waarmee het een en ander werd uitgelegd.Je moest wel goed blijven opletten, want anders kon je een tik op je handen met de liniaal verwachten .Zo’n corrigerende tik is ouderwets: daar hoef je nu niet meer mee aan te komen. Mijn vader heeft een keer een sleutelbos naar zijn hoofd gekregen. Had hij maar moeten opletten. Leuke oude schoolplaten zijn nu ook nog te krijgen in boekvorm of canvas. Goede tip om een ouder persoon cadeau te doen, zodat deze aan zijn/haar kleinkinderen kan vertellen hoe het vroeger was.
Tegenwoordig schrijft men met een balpen en steeds meer wordt er met de laptop of chromebook gewerkt. Wil je toch nog iets uitgebreider met letters aan de gang, er worden ook workshops gegeven, zodat je bijvoorbeeld je eigen kaarten kunt versieren.
Wat anekdotes uit de oude doos
Mijn vader heeft vroeger zelf een volière gemaakt. Eerst heeft hij een gat gemaakt in de muur van de schuur voor het nachthok. Daarna is hij aan de slag gegaan met hout en gaas. Erwin heef hem hier nog mee geholpen. Zoals mijn vader zei: ‘Ik heb hem zelf bedacht, want ik had nog geen Freds bouwtekening.’
Er zaten achttien tot twintig parkieten in. Deze maakten ’s middags zoveel herrie, dat mijn moeder niet rustig in de tuin kon zitten. Ik zou er ook gek van worden. Mijn moeder zei op een gegeven moment: ‘Die vogels weg, anders zet ik het hok open.’ De parkieten werden verkocht. We hebben wel nog een poosje kanaries gehad. Later is de volière afgebroken en is er een tuinhuisje voor in de plaats gekomen.
Mocht je geen vogelliefhebber zijn, dan kan je ook konijnen of duiven nemen. Deze maken een stuk minder herrie. En met de diverse hokken die bij Freds bouwtekeningen zijn beschreven, krijgen ze een mooi onderkomen.
Toen mijn vader een keer thuiskwam, was de spiegel boven de wastafel naar beneden gevallen. Hij zei tegen mijn mams: “Is de wastafel nog heel? “ Dat werd hem natuurlijk niet in dank afgenomen. Als je gasbetonnen muren hebt in je badkamer, kun je eens in het artikel van mijn broer Erwin “boren in gasbeton” kijken, hoe je iets stevig neer kan hangen. Dan kunnen dit soort taferelen worden voorkomen.
Bij mijn ouders thuis is het een en ander verbouwd in de loop der jaren, waaronder een erker voor en een dakkapel.
Oude tijden herleven met oud en nieuw!
Na een lange omweg komen we weer terug op oudejaarsavond. Ik denk dat we het er met elkaar wel over eens kunnen zijn dat (bijna) iedereen het leuk vindt om verhalen over vroeger te horen en zelfs dingen te kunnen herbeleven. Wat is er leuker dan op oudejaarsavond met de familie rond de tafel te zitten en verhalen te vertellen over vroeger en herinneringen op te halen? Zelfs de kleinkinderen zullen ingespannen luisteren en zich verbazen over het leven van vroeger!
Maar het hoeft natuurlijk niet alleen bij praten te blijven… Eerder kon je in dit blog namelijk al lezen dat er inmiddels goede technieken zijn om oude films en dia’s te tonen. Richt dus een gezellige thuisbioscoop in en ga met de familie helemaal los met de oude dia’s, filmpjes en foto’s! Dit gaat een onvergetelijke oudejaarsavond worden, succes gegarandeerd!
Vind je het leuk om een filmpje uit vroegere tijden (zonder geluid nog) terug te kijken? Hieronder vind je oude videobeelden van de lagere school van mijn broer Erwin en de bouw daarna van een nieuwe school. Superleuk om te zien!!
Ik wens jullie een onvergetelijke oudejaarsavond en alle goeds voor het nieuwe jaar!!!